Od Redaktora

Biegnąc myślą tu i teraz, iluminacja to stworzenie nastroju świątecznego, wspaniała choinka i dekoracje świetlne migające nocą na Trakcie Królewskim w Warszawie… tak wyglądałoby pewnie najbliższe skojarzenie. Dzisiaj programy komputerowe pozwalają na zmienne wizualizacje świetlne na obiektach architektonicznych, stosowanie różnych barw dzięki lampom metalohalogenkowym czy diodom LED. A wyobraźmy sobie jak wyglądały oświetlenia dwieście lat temu, jak rozświetlano salony, budynki, ile świec trzeba było użyć, każdą zapalić, osłonić od wiatru… i trzymać obok straż pożarną? Iluminacja to także nagłe olśnienie, kiedy odkrywamy coś, co prawda już dawno odkryte, ale co staje się dla nas objawieniem, prosta zasada w matematyce czy uświadomienie sobie jakiejś zależności. Takie objawienie w psychologii zwane jest „zjawiskiem aha” – dotarło? – Tak, jasne, wiem, o co chodzi! Czy stan umysłu, w którym człowiek zbliża się do poznania prawdy o świecie i sensie ludzkiej egzystencji jest poznaniem zmysłowym czy duchowym? Chyba wszystkie religie świata pełnią rolę przewodnika na ludzkiej drodze do oświecenia. Ale do rzeczy. Słowo „iluminacja” wywodzi się od łaciny „illuminare” = rozświetlać i pierwotnie oznaczało ręcznie malowane ryciny, miniatury figuralne lub inicjały na zwojach i księgach; a ponieważ najczęściej zdobiono złotem lub srebrem, stąd nazwy: codex aureus, codex argenteus. Iluminację stosowano w starożytności, największy jej rozkwit nastąpił w średniowiecznych skryptoriach klasztornych, przetrwała do czasów Gutenberga, a i dzisiaj znajduje zastosowanie, także w „Gazetowni”. Czytajcie a znajdziecie…

Joanna Wroczyńska